Page 100 - SEPAL Innovation book (gr)

• η έλλειψη κατανόησης των αιτιών της τρέχουσας κατάστασης των στιγματισμένων
ατόμων

Επιπτώσεις του στιγματισμού
Ο στιγματισμός επηρεάζει τα άτομα, προκαλώντας διαφορετικά προβλήματα,
συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων:
• έλλειψη πρόσβασης στην ιατρική περίθαλψη, τη στέγαση, την απασχόληση
• πίστη στα αρνητικά στερεότυπα που παράγονται από την κοινωνία και τα μέσα
ενημέρωσης (αυτοστιγματισμός)
• τάση αποφυγής αναζήτησης βοήθειας και απόκρυψης των συμπτωμάτων και της
κατάχρησης ουσιών
• κοινωνική απομόνωση και/ή περιορισμένο δίκτυο στήριξης
• κατάθλιψη, απώλεια ελπίδας για ανάρρωση, αυτοκτονία.

Επίπεδα στιγματισμού
Ο στιγματισμός μπορεί να έχει πολλά επίπεδα. Τα άτομα μπορεί να αντιμετωπίζουν τον
στιγματισμό εξαιτίας της κατάχρησης ουσιών ή των προβλημάτων ψυχικής υγείας, πέραν του
στιγματισμού εξαιτίας της φυλής, του πολιτισμού ή της θρησκείας τους. Ο πολυεπίπεδος
στιγματισμός μπορεί να προκαλέσει ανυπέρβλητα εμπόδια στα άτομα που αναζητούν θεραπεία ή
στήριξη για την κατάχρηση ουσιών ή τα προβλήματα ψυχικής υγείας.

Η έννοια του στιγματισμού καλύπτει ένα ευρύ φάσμα αρνητικών,
αλληλοσυσχετιζόμενων και αλληλοεπικαλυπτόμενων στάσεων που παρουσιάζονται στην
κοινωνία. Είναι απαραίτητο να επισημανθούν τα εξής:
• αποστασιοποίηση (αποφυγή άτυπων επαφών)
• υποτίμηση και συντήρηση στερεοτύπων (διάδοση αρνητικών, απλουστευμένων,
ανεπαρκώς αιτιολογημένων συλλογικών κρίσεων ή πεποιθήσεων για τα μέλη μιας
κοινότητας)
• απονομιμοποίηση (εισαγωγή νομικών περιορισμών), διαχωρισμός – παρεμπόδιση της
πρόσβασης σε κάποιες μορφές δραστηριότητας, που «φυλάσσεται» για τους υγιείς
• εξόντωση –η πιο δραστική μορφή διακρίσεων, με τη μορφή της θανάτωσης.

Ο στιγματισμός και ο κοινωνικός αποκλεισμός καθορίζουν την κοινωνική ταυτότητα των
αποδεκτών.

Σύμφωνα με τους Hayward και Bright σχετικά με τα άτομα με ψυχικές διαταραχές, ένα

στερεότυπο αποτελείται από 4 βασικές δηλώσεις:
1. Ένας ψυχικά ασθενής είναι επικίνδυνος
2. Είναι εν μέρει υπεύθυνος για την κατάστασή του
3. Υποφέρει από μια ασθένεια που είναι χρόνια και δύσκολο να θεραπευθεί
4. Είναι απρόβλεπτος και ανίκανος να ανταποκριθεί επαρκώς στους κοινωνικούς ρόλους.

Η πιο συνηθισμένη επίπτωση του στιγματισμού ενός ατόμου είναι η στέρηση της
δυνατότητας ανάληψης οικογενειακών και επαγγελματικών ρόλων, η στέρηση κοινωνικών
επαφών, δηλ. o πραγματικός κοινωνικός αποκλεισμός.

100